niedziela, 4 stycznia 2009

The Wingless Bird (Ptak bez skrzydeł)

"Ptak bez skrzydeł" to jedna z moich ulubionych ekranizacji powieści Catherine Cookson, zaraz obok "The Girl" ("Dziewczyna") oraz "The Moth" ("Ćma"). W filmie nakręconym w 1997 roku zagrali: Claire Skinner (Agnes Conway), Edward Atterton (Charles Farrier), Julian Wadham (Reginald Ferrier), Ann Reid (Alice Conway), Frank Grimes (Arthur Conway). Reżyseria: David Wheatley, scenariusz napisał Alan Seymour.
Film opowiada o bardzo niezależnej, inteligentnej młodej kobiecie (tu brawa za tę postać, bo bardzo mi się ona, jej charakter, determinacja i niezależność sądów podoba!), która pomaga ojcu w zarządzaniu małą fabryczką cukierniczą i jednocześnie dwoma położonymi obok siebie sklepikami. Oczywiście jest wiele komplikacji, bo jej siostra zakochuje się w prostym robotniku Feltonie, którego ich autokratyczny ojciec nie jest w stanie zaakceptować, a sama bohaterka Agnes poznaje młodego panicza - Charlesa, od którego ona sama z kolei stoi niżej w hierarchii społecznej. Z początku jej duma nie pozwala myśleć o związaniu się z Charlesem, gdyż zdaje sobie sprawę, że dla jego rodziny to nie byłby korzystny mariaż, z czasem jednak Charles pokonuje w niej opory, a ona decyduje się walczyć o swoje szczęście ... Tu muszę dodać, że Agnes poznaje również rodzinę Charlesa, jego siostrę Elaine, rodziców, którzy nie chcą, by ich syn związał się z córką sklepikarza, oraz jego brata Reginalda, który staje się jej przyjacielem...
Jak wspomniałam, komplikacji jest wiele, są choroby, nagłe wypadki, w życie bohaterów wkracza I wojna światowa, która nie tylko
łamie społeczne bariery, zmienia przekonania ludzi, ale także ich życie...
Film oglądałam z prawdziwą przyjemnością.

Teraz trochę o męskich bohaterach - Charles potrafi postawić na swoim, oprzeć się rodzicom, podróżował wiele po Europie, nocował w różnych miejscach, potrafił dogadać się z różnymi ludźmi, więc umie być samodzielny. Jest bardzo dobrym i sympatycznym człowiekiem i szczerze Agnes kocha, ale mnie bardzo spodobała się postać jego brata - Reginalda, który wydawało się na początku, że będzie typem lowelasa, bawidamka, człowieka niewiele wartego, ale okazuje się, że jest wręcz przeciwnie. Oczywiście wojna i jego zmienia i to także fizycznie, ale sam mówi, że od początku do Agnes czuł to samo, tylko próbował to w sobie stłumić. W dodatku grający jego postać Julian Wadham ma w oczach coś fajnego, co widać zwłaszcza pod koniec filmu. To spojrzenie, które właśnie na końcu widać szczególnie, tym bardziej, że wcześniej nie ma za wiele zbliżeń na jego twarz. Reginald wydaje się dość męski i nie chodzi tu tylko o mundur.
Ich obu zauroczyła Agnes swoją osobowością - szczerością, niezależnością poglądów, była tak niepodobna do kobiet, które znali.
Spoiler!
Warto zwrócić uwagę na kwestię zrównania statusu społecznego kobiety z mężczyzną, z którym ostatecznie Agnes się zwiąże
. Początkowo jest córką sklepikarza, panną sklepową, w której zakochuje się Charles Ferrier - syn pułkownika, ziemianina, który ma ogromny dom i kilkoro służących. Z biegiem akcji sytuacja Agnes i w jej otoczeniu się zmienia. Następuje przełamanie dwóch barier - siostra Agnes (z pomocą jej samej) wychodzi za mąż za chłopaka z marginesu społecznego (którego jej rodzina nie chce na początku zaakceptować, a który potem zostaje wspólnikiem Agnes, a więc społecznie awansuje), a ona sama najpierw dziedziczy po ojcu majątek (fabryczkę słodyczy i dwa sklepy) i wychodzi za mąż za syna ziemianina (jego rodzice z kolei nie akceptują tego małżeństwa jako z kobietą poniżej swojej klasy społecznej), a potem osiada w domu swoich teściów, a więc dziedziczy ich majątek. Jej awans społeczny jest jakby dwukrotny - po ojcu i po mężu. Drugi jej związek jest już poniekąd związkiem ludzi o tym samym statusie społecznym.
A czym jest tytułowy ptak bez skrzydeł? Według słów Lorda Byrona: "Przyjaźń to miłość bez skrzydeł".
I jeszcze kwestia prawna - słyszałam o prawie, które zakazywało poślubienia żony brata, ale nie sądziłam, że to prawo obowiązywało aż do lat 40. XX wieku! Bohaterowie tyle lat musieli czekać na legalizację swojego związku. Ciekawe jak na to się zapatrywało ich otoczenie (tzw. towarzystwo), a potem ich dzieci? Chyba i dla nich nie było to proste.
Jako ciekawostkę podam, że grający Rega Julian Wadham zagrał też m.in. w: "Angielskim pacjencie" (grał Madoxa), "Middlemarch" (1994 grał Jamesa Chettama) a także w "Marple: Sleeping Murder" (2006) , i w Poirocie ("Express do Plymouth").
Film "Ptak bez skrzydeł" bardzo polecam. Książka, według której został on nakręcony, została przetłumaczona na język polski.
Podobno sama Catherine Cookson (1906-1998) uważała tę ekranizację za najlepszą w ogóle adaptację swojej powieści.